კერამიკის წარმოებაში პ ლ ა ს ტ ი კ უ რ ი მ ა ს ა ლ ე ბ ი კერამიკულ მასათა ძირითადი შემადგენელი ნაწილებია.
პლასტიკური მასალები ისეთი ნივთიერებებია, რომლებიც წყალთან შერევითა და შემდგომ, გარეგანი ძალების ზემოქმედებით იღებენ სასურველ ფორმას, რომელსაც ინარჩუნებენ შრობისა და გამოწვის შემდეგ. კერამიკაში ასეთი თვისებების ძირითადი მასალებია თიხა და კაოლინი.
თიხა თავის უმთავრეს, პლასტიკურობის თვისებას ამჟღავნებს მასში მინერალ კ ა ო ლ ი ნ ი ტ ი ს ( თიხური ნივთიერების ) არსებობის წყალობით.
კაოლინიტის ქიმიური ფორმულაა Al2O3 * 2SiO2 * 2H2O
გარდა ამისა მასში შეიძლება იყოს
მ ო ნ ტ მ ო რ ი ლ ო ნ ი ტ ი (Ca Mg)O * Al2O3 * 4 – 5SiO2 * H2O და
ჰ ი დ რ ო ქ ა რ ს ი ს K2O * MgO * 4Al2O3 * 7SiO2 * 2H2O მინერალებიც.
აღნიშნული მინერალები განსხვავდებიან, თუ რა ქიმიური შემადგენლობით, განსხვავებულ თვისებებს ანიჭებენ თიხას.
ასე მაგალითად:
· კაოლინიტური თიხები გამოირჩევიან პლასტიკურობითა
და ცეცხლგამძლეობით
· მონტმორილონიტური თიხები – აფუებისადმი მიდრეკილებითა და დიდი შემაკავშირებელი თვისებით
· ჰიდროქარსული თიხები ძალზე ზრდიან შრომისადმი მგრძნობიარობას, ამცირებენ აგრეთვე ნაწილაკების შემაკავშირებელ ძალებსაც, რაც საერთო ჯამში იშვევს ნაკეთობის დეფორმაციებს, დასკდომას.
თუ თიხაში ძირითადი თიხური ნივთიერება წარმოდგენილია კაოლინიტით, მათ კაოლინიტური თიხები, ან უბრალოდ კაოლინები
ეწოდებათ.
კ ა ო ლ ი ნ ე ბ ი გამოირჩევიან დიდი სითეთრის თვისებით. იმის გამო, რომ თიხებში მეტნაკლებად ყოველთვის გვხვდება სხვადასხვა სახის მინერალები ( კვარცი რკინის ჟანგი და სხვა ), სუფთა კაოლინები იშვიათად გვხდება მიწის წიაღში.
განსხვავებით სხვა ადგილმდებარეობის კაოლინებისა, ჩინური კაოლინები გამოირჩევიან დიდი სისუფთავითა და აქედან გამომდინარე მაღალი სითეთრით. სწორედ ჩინეთში დაიწყეს კაოლინის დამუშავება პირველად, რათა ეწარმოებინათ ფაიფურის კერამიკული ნაკეთობები.
სიტყვა « კაოლინი « წარმოიშვა ჩინური სიტყვიდან კ ა ო ლ ი ნ გ ი . ეს იმ მთის სახელწოდებაა, სადაც იქნა მოთხრილი კაოლინის თეთრი თიხა.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment